Rečnik
Značenje pojedinih pojmova iz oblasti obaveznog socijalnog osiguranja
N
Najviša godišnja osnovica doprinosaNajviši iznos na koji se obračunavaju i plaćaju doprinosi po svim osnovama za kalendarsku godinu osiguranja. Najvišu godišnju osnovicu doprinosa čini petostruki iznos prosečne godišnje zarade u Republici isplaćene u godini za koju se obračunavaju i plaćaju doprinosi.
Najviši iznos penzije
Uređuje se zakonom, ograničavanjem visine ličnog koeficijenta pri utvrđivanju penzije. Prema Zakonu o penzijskom i invalidskom osiguranju, prilikom obračuna penzija lični koeficijent ne može iznositi više od 3,8.
Najniži iznos penzije
Dobija osiguranik koji ostvari pravo na starosnu, odnosno invalidsku penziju, ukoliko mu je penzija niža od iznosa penzije utvrđene po odredbama Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju.
Najviša mesečna osnovica doprinosa
Najviši iznos na koji se obračunavaju i plaćaju doprinosi za jedan kalendarski mesec osiguranja. Ako je propisana osnovica doprinosa viša od najviše mesečne osnovice, doprinos se obračunava i plaća na najvišu mesečnu osnovicu. Najviša osnovica doprinosa se usklađuje mesečno i nju čini petosruki iznos prosečne mesečne zarade u Republici, prema poslednjem objavljenom podatku republičkog organa nadležnog za poslove statistike, a primenjuje se od prvog u narednom mesecu.
Najniža mesečna osnovica doprinosa
Najniži iznos na koji se obračunavaju i plaćaju doprinosi za jedan kalendarski mesec osiguranja. Najniža osnovica iznosi 35% prosečne zarade u Republici isplaćene u prethodnom kvartalu, prema objavljenim podacima republičkog organa za statistiku. Usklađuje se kvartalno.
Naknada za nezaposlenost
Novčano davanje koje se isplaćuje pojedincima koji su izgubili posao. Pojedine zemlje postavljaju različite uslove za ostvarivanje ovog davanja. Obično takvi pojedinci moraju da budu legalno zaposleni određeni broj meseci pre gubitka posla, moraju da se prijave službi za zapošljavanje, da aktivno traže novi posao i da prihvate svaki odgovarajući posao koji im se ponudi, kao i prekvalifikaciju.
Nezaposlenost
Situacija u kojoj se nalazi lice koje je radno sposobno i želi da radi, ali nema nikakvo zaposlenje i ne može da ga nađe, iako ga aktivno traži. Nezaposlenost nosi sa sobom brojne socijalne rizike, najpre rizik siromaštva, ali i druge društvene isključenosti, kao i rizik razvoja psihičkih i zdravstvenih problema.
